Safe & Sound Protocol
Luister je veilig
Graag vertel ik je iets over dit luisterprogramma. Het bestaat uit 5 uren gefilterde muziek die je beluisterd. Het is een soort ‘work-out’ voor je oren, vooral voor het middenoorbeentje. Het brengt je zenuwstelsel in een toestand van ‘veilige verbondenheid’. Voor een redelijk aantal van ons is dat best een bijzondere ervaring: je veilig voelen en dan ook nog in verbinding met jezelf, anderen en de wereld om je heen!
De toestand van je zenuwstelsel bepaalt je ervaring
Dit luisterprogramma is ontwikkeld door Stephen Porges. Hij is inmiddels onder therapeuten wereldberoemd. Hij ontwikkelde een theorie die vertelt dat de toestand van ons zenuwstelsel bepaalt hoe we de ‘wereld’ ervaren: de Polyvagaal Theorie.
Vanuit de evolutie bekeken hebben we 3 toestanden tot onze beschikking:
- Sociaal veilig verbonden: wij mensen en ook ‘hogere’ zoogdieren zijn langdurig afhankelijk van onze ouders. Daarom hebben we een verfijnd systeem ontwikkeld waarmee we ons hechten, afstemmen en veiligheid zoeken bij andere mensen.
- In gevaar: We zijn alert en staan aan. Zodat als het nodig is we ons kunnen verdedigen. Of op tijd ons in veiligheid kunnen brengen, vluchten.
- Doodsangst: We kunnen het gevaar niet meer ontvluchten of bestrijden. Ons stil houden, het volhouden is onze beste kans om te overleven. Vaak dissociëren we zodat we zo min mogelijk pijn en angst ervaren. Daarom zijn we ons hiervan het minst bewust.
Als je sociaal verbonden bent, remt dat de reacties van gevaar en doodsangst.
Met z’n tweeën in een donker bos is heel anders dan alleen. Kinderen stoeien met elkaar; het wordt vechten als er één vindt dat het niet eerlijk is.
Maar sommigen hebben geleerd dat mensen niet veilig zijn; zij voelen zich veiliger als ze alleen zijn.
Je leren (on-)veilig te voelen
Je zou willen dat iedereen opgroeit in een thuissituatie waarin je je veilig verbonden voelt. Helaas is dat voor velen niet zo; er is geweld, ouders zijn niet betrouwbaar, er zijn andere traumatische ervaringen. Het zenuwstelsel leert dan dat het ‘aan’ moet staan; alert om te vechten of vluchten. Of dat je er maar beter niet kunt zijn en je niet laten zien, fysiek of mentaal. Vaak zijn we ons niet bewust van de oorzaak, dat is ook de bedoeling van ons beschermend systeem!
Als dit op jonge leeftijd gebeurt en/of langdurig duurt, kan het moeilijk zijn om je op latere leeftijd wel toe te vertrouwen, je wel veilig te voelen bij anderen. Je hebt een soort ‘herstelprogramma’ nodig; toen als kind bij veilige mensen, of nu bij een partner of bij vrienden. Of in therapie, bijvoorbeeld met dit luisterprogramma waarin het zenuwstelsel getraind wordt om in een toestand van veilige verbondenheid te zijn.
Hoe werkt het Safe & Sound Protocol?
Het programma bestaat uit 5x1 uur luisteren. Oorspronkelijk werd het ingezet door op 5 dagen achter elkaar, iedere dag 1 uur te beluisteren. Dat kan nog steeds, maar inmiddels wordt het wereldwijd veel flexibeler ingezet: meer op maat. En dat doe ik ook.
Als het programma relevant lijkt en je dit wilt, proberen we het uit in een sessie. Na enige uitleg luister je ca. een kwartier en ontdekken we zo wat het met je doet. Als het werkt kunnen we afspreken of je binnen enkele weken het hele programma wilt doen, of dat we het in de therapie een plek geven of een mix. Na enkele keren kun je thuis luisteren naar een iets mildere versie, zodat je het proces kunt ondersteunen waar en wanneer je wilt. Inmiddels heb ik cliënten die het inzetten tegen een paniekaanval of bij een teveel aan prikkels. Of net voor het slapengaan of voordat ze iets spannends gaan doen. Trouwens, sommige cliënten ervaren heel weinig verandering. Of de ervaring roept oude traumaervaringen op. Daarom is het ook nodig om het samen met een therapeut te doen en proberen we het eerst samen uit.
Wil je meer weten?
Hier vind je een link naar een informatieve animatievideo over de toestanden van ons zenuwstelsel. Dit is de theorie van Stephen Porges. Natuurlijk kun je het ook met mij bespreken in de sessies of in een kennismakingsgesprek.
Verder kun je googlen op ‘Polyvagaal theorie’, de ‘Nervus Vagus’, Deb Dana, Stephen Porges en Safe & Sound Protocol.